Masterplan Preservering en Conservering
De Vlaamse erfgoedbibliotheken beschikken gezamenlijk over een grote collectie belangrijk en kostbaar historisch erfgoedmateriaal. Veel van dit materiaal wordt bedreigd, door calamiteiten (brand, wateroverlast), omdat het lijdt aan autonoom verval (verzuring, inktvraat), of omdat de bewaaromstandigheden niet optimaal zijn. Deze situatie verschilt van bibliotheek tot bibliotheek, en zelfs van collectie tot collectie.
De afgelopen jaren zijn er in Vlaanderen verschillende onderzoeken uitgevoerd die een indicatie geven van de situatie in het cultureel-erfgoedveld. Een allesomvattend overzicht van wat er in de verschillende erfgoedbibliotheken in Vlaanderen gebeurt is er echter nog niet. Evenmin zijn de concrete behoeften op het gebied van preservering en conservering volledig in kaart gebracht.
Onderzoek masterplan
Omdat de Vlaamse Erfgoedbibliotheek een motorrol wil spelen in de verdere professionalisering van de erfgoedbibliotheken gaf ze de vakgroep Informatie- en Bibliotheekwetenschap van de Universiteit Antwerpen de opdracht om twee masterplannen te schrijven. Die moeten beleidsaanbevelingen bevatten rond de preservering en conservering en de bibliografische ontsluiting en de digitalisering van erfgoedcollecties. Beide masterplannen vertrekken van een breed opgezette enquête.
Het Masterplan Preservering en Conservering zal aangeven hoe de ergste noden de komende jaren kunnen worden aangepakt, wat de prioriteiten moeten zijn en welke middelen hiervoor noodzakelijk zijn. Hiervoor wordt er ook een beroep gedaan op de expertise van Illuminare, het studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst van de KULeuven. Voor wat betreft de erfgoedbibliotheken met muzikaal erfgoedcollecties wordt samen gewerkt met Resonant.
Klankbordgroep
De opmaak van beide masterplannen wordt begeleid door een klankbordgroep. Die heeft een tweeledige taak: advies geven aan het bestuur van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en feedback geven aan de onderzoeksmedewerker over onder meer de voorgestelde methodiek, de eerste onderzoeksresultaten en de formulering van de beleidsaanbevelingen.
In de klankbordgroep zetelen de volgende experten:
- Sam Capiau, Universiteit Antwerpen (onderzoeksmedewerker)
- David Coppoolse, Vlaamse Erfgoedbibliotheek
- Hendrik Defoort, Universiteitsbibliotheek Gent (voorzitter)
- Hans Jansen, KB Den Haag
- Griet Kockelkoren, FARO
- Luc Lannoy, Universiteit Leuven
- An Renard, Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience
- Ludo Vandamme, Openbaar Bibliotheek Brugge
- Jeroen Walterus, FARO
- Lieve Watteeuw, Illuminare
- Eva Wuyts, Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Deelnemende bibliotheken
De volgende bibliotheken werken mee aan dit onderzoek:
- Openbare Bibliotheek Kortrijk
- Artesis Hogeschool Antwerpen – Koninklijk Conservatorium
- Hogeschool Gent – Departement Muziek en Dramatische Kunst
- Bisschoppelijk Grootseminarie Brugge
- Hogeschool voor Wetenschap & Kunst – Departement architectuur – Beeldende kunst (Sint-Lucas)
- Hogeschool voor Wetenschap & Kunst – Lemmensinstituut Leuven
- Erasmushogeschool Brussel – Koninklijk Conservatorium Brussel
- Museum Plantin-Moretus – Prentenkabinet, Antwerpen
- Museum voor Schone Kunsten Gent
- Abdij Keizersberg, Leuven
- Norbertijnenabdij Tongerlo
- Sint-Pieters en Paulus Abdij, Dendermonde
- Klooster Paters Ongeschoeide Karmelieten, Gent
- Paters Karmelieten, Brugge
- Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, Gent
- Bibliotheca Wasiana, Sint-Niklaas
- Stadsarchief Mechelen
- Stadsarchief Turnhout – Wetenschappelijke Stadsbibliotheek Taxandria
- Bibliotheek Stichting de Bethune, Marke
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
- Openbare Bibliotheek Brugge
- Provinciale Bibliotheek Limburg, Hasselt
- Katholieke Universiteit Leuven: Centrale Bibliotheek & Maurits-Sabbebibliotheek
- Universiteitsbibliotheek Gent
- Universiteit Antwerpen: Bibliotheek Stadscampus en Bibliotheek Ruusbroecgenootschap
Rapport
Een digitaal exemplaar van het eindverslag van dit onderzoekstraject kunt u vrij downloaden:
- De wet van de remmende achterstand. Preservering, conservering, ontsluiting en digitalisering in Vlaamse erfgoedbibliotheken In Armarium. Publicaties voor erfgoedbibliotheken. Antwerpen: Vlaamse erfgoedbibliotheek vzw, 2012.
Een gedrukt exemplaar kunt u bestellen via ons publicatie-overzicht.
