FAQ's

Hoe lang duurt zo’n waarderingstraject?

Dat hangt van een aantal factoren af. Hoe groter de deelcollectie en hoe meer betrokken partners, hoe lang het proces natuurlijk duurt. Als de collectie nog niet erg gedetailleerd beschreven of ontsloten is, zal je meer tijd moeten investeren in het verzamelen van de nodige kennis. Ga voor een volledig waarderingstraject uit van een halfjaar tot een jaar, weliswaar niet als voltijdse bezigheid. Zorg voor een goede planning om het traject zo efficiënt mogelijk aan te pakken. Laat bijvoorbeeld niet teveel tijd tussen verschillende waarderingssessies zodat alles nog fris in ieders geheugen zit!

Is een waardering ooit volledig objectief?

Nee, tot op zekere hoogte maakt elke waardeerder een eigen inschatting van de erfgoedwaarden. Maar doordat je met meerdere waardeerders samen gaat waarderen, krijg je wel een intersubjectief oordeel waar iedereen achterstaat, zodat je resultaat voldoende draagvlak heeft. Bovendien zijn de hulpvragen in het waarderingsrooster zo opgesteld dat ze zo veel mogelijk peilen naar objectief vast te stellen waarnemingen. Op die manier krijgt je waarderingstraject de nodige legitimiteit.

Is een waardering ooit volledig definitief?

Omdat een waardering nooit 100% objectief is, staat het resultaat van een waarderingstraject ook nooit in steen gebeiteld. In de toekomst kan men immers meer, of net minder, belang hechten aan bepaalde criteria, waardoor ook de inschatting van de erfgoedwaarden enigszins anders zal zijn. Vandaar is het zo belangrijk dat je steeds de datum van je waardering goed vermeldt bij het documenteren van je traject.

Hoe creëer ik voldoende draagvlak voor mijn waarderingstraject?

Betrek van in het begin van het project de juiste mensen. Win hun vertrouwen door je goede bedoelingen waar te maken. Luister naar hun opmerkingen en ideeën, zodat ze voelen dat je hen echt wilt betrekken. Loop niet te hard van stapel met de theorie rond waarderen en vermijd het eventueel zelfs om de term waarderen te gebruiken, maar leg vooral uit waarom je wilt gaan waarderen. 

Kan je enkel criteria wegen bij kwantitatief waarderen?

Nee, ook bij kwalitatief waarderen kan je bepaalde criteria meer gewicht toekennen, door hier meer in detail op in te gaan. Wegen blijft natuurlijk wel altijd gemakkelijker bij kwantitatief waarderen.

Moet je eerst alles geregistreerd hebben alvorens je kan waarderen?

Hoe meer over het erfgoed weet, hoe vlotter de waardering zal verlopen. Maar registreren maakt deel uit van een waarderingstraject en je hoeft dus niet al op voorhand over alle informatie te beschikken. Soms stoot je tijdens het traject op een lacune in je kennis die je niet tijdig meer kan invullen. Je kan dit dan aangeven als ontwikkelpotentieel.

Ik weet niet goed hoe ik best de juiste mensen kan benaderen om deel te nemen aan het waarderingstraject. Wie kan me hierbij helpen?

Zoek uit of er een vereniging van (bepaalde van) je belanghebbenden bestaat. Indien ja, contacteer dan de voorzitter ervan. Eens je die hebt weten te overtuigen, heb je alvast een medestander én iemand die je verder op weg kan helpen. Je kan ook altijd de lokale erfgoedcel contacteren met de vraag of zij je kunnen helpen. 

Hoe krijg én houd ik de belanghebbenden echt betrokken bij het waarderingstraject?

Maak van bij de start goede afspraken. Bespreek niet louter punten en komma’s, maar laat ook echt ruimte voor inspraak. Geef duidelijk aan wat je verwachtingen zijn. Geef hen expliciet het mandaat om met de collectie aan de slag te gaan en toon dat je de inbreng meeneemt. Beperk de hoeveelheid participatieactiviteiten en spreek zoveel mogelijk op locatie af. 

Hoe zorg ik voor een succesvolle participatieve waarderingssessie?

• Kies de participatiemethode die het best bij jouw opzet en doelgroep aansluit.
• Overbevraag je belanghebbenden niet. Organiseer liever één sessie dan dat je de inspanning over meerdere sessies spreidt, tenzij dit echt niet anders mogelijk is.
• Hou de sessie kort en beperk tot maximaal een halve dag.
• Wees realistisch in wat je als voorbereiding aan je waardeerders vraagt.
• De liefde van de waardeerder gaat door de maag. Zorg voor catering en voldoende pauze.
• Kies een geschikte locatie die goed bereikbaar is. Informeer de belanghebbenden goed over hoe ze op de locatie geraken.
• Sta niet te lang stil bij waarderen als concept en bij de theorie wanneer je een waarderingssessie aanvat, maar maak het snel praktisch. 

Ik had mijn waarderingssessie met een groep belanghebbenden tot in de puntjes doordacht en uitgewerkt. Tijdens de sessie zelf liep het echter helemaal anders. Wat doe ik hieraan?

Elke waarderingssessie en elke groep waardeerders is anders. Je kan nog zo voorbereid zijn, zo’n sessie is hierdoor altijd anders. Maak je geen zorgen als het niet verloopt zoals je gepland had. Soms schat je een groep nu eenmaal verkeerd in. Vaak haal je betere resultaten door de controle een beetje uit handen te geven dan door koste wat kost aan je plan van aanpak vast te houden. 

Tijdens de waarderingssessie bleek dat de belanghebbenden grondig van mening verschillen over de waarde van de collectie. Hoe ga ik met deze conflicterende visies om?

Stel je onpartijdig altijd op. Geef iedereen de ruimte om zijn/haar visie kenbaar te maken. Probeer door een andere participatietechniek te gebruiken (vb. focusgesprekken, workshop …) een gemeenschappelijke basis te vinden om verder te werken.