Bijbel van Anjou
-
Het boekDe Bible Angevine of Anjou-Bijbel is een rijkelijk versierde handschrift dat is ontstaan in het begin van de veertiende eeuw aan het hof van Robert I van Anjou (1277-1343), koning van Napels. Gezien de uitzonderlijke waarde van het handschrift is het vreemd dat het nooit eerder uitvoerig is onderzocht en dat het publiek het eigenlijk nog nooit heeft gezien. De omstandigheden waarin het boek werd bewaard, lieten dat gewoon niet toe.
-
De conservatorHet wetenschappelijk onderzoek en de conservatiebehandeling van de Bijbel van Anjou
worden gerealiseerd door dr. Lieve Watteeuw. Het project wordt gecoördineerd door prof. dr. Jan Van der Stock van Illuminare, Studiecentrum voor Miniatuurkunst (KULeuven) i.s.m. de Faculteit Godgeleerdheid (K.U.Leuven) en het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (Brussel). Het Fonds Inbev-Latour financiert de conservatiebehandeling. -
De bandDe conservatietechnische problemen van het manuscript zijn meervoudig. De neo-gothische boekband uit het begin van de twintigste eeuw zat te strak en veroorzaakte destructieve plooien in het perkament.
-
Het boekblokHet losmaken van de 338 folio’s uit de strakke neogotische boekband was een werk van lange adem. De boekbinderslijm op de katernruggen werd met een emulsie van waterdamp, water en carboxymetyl cellulose losgeweekt. Al snel werd duidelijk dat niet alleen lijm van 100 jaar oud moest werd verwijderd. De conservator stootte ook op donkerder en harde lijmlagen van eeuwenoude vroegere interventies.
-
De katernenDe materiële omzwervingen van de codex hebben hun sporen nagelaten op de rug van de katernen, en het boek werd in haar lange bestaan minstens vier maal herbonden. Dat gebeurde bovendien niet steeds op dezelfde manier. Iedere katernvouw van de codex heeft in totaal 64 naaigaatjes. Slechts 9 daarvan werden door de naald van de laatste binder gebruikt (of herbruikt).
-
De minaturen (1)Zowel de picturale lagen als het bladgoud, zorgvuldig aangebracht op een licht bolle boluslaag, vertonen aanzienlijke sporen van verlies en craquelures.
-
De miniaturen (2)Een behandeling is noodzakelijk om verdere verpulvering en verpoedering van de pigmenten en de inkt te voorkomen. Zoniet dreigen picturale elementen van miniaturen en randversieringen te verdwijnen telkens een folio wordt omgeslagen.
-
De conservatieConservatie en consolidatie van de folio's en de verluchting: Schilfers bladgoud, inktpoeder en blauwe, groene en oranje pigmentkorrels werden opgepikt en in monsterdozen geplaatst, om later te gebruiken bij het onderzoek naar de verfsamenstelling.
-
De montageVoor de tentoonstelling in M Leuven worden de mooiste folio's van de Anjoubijbel op een frame gemonteerd. De tentoonstelling Bijbel van Anjou - Napels 1340 - een koninklijk handschrift ontsluierd bevat meer dan honderd sublieme miniaturen die voor de allereerste keer, en meteen ook voor het laatst, aan het grote publiek getoond worden.
-
De tentoonstelling (1)De tentoonstelling Bijbel van Anjou - Napels 1340 - een koninklijk handschrift ontsluierd in M Leuven bevat meer dan honderd sublieme miniaturen die voor de allereerste keer, en meteen ook voor het laatst, aan het grote publiek getoond worden. De kostbare perkamenten folio’s van de Bijbel zijn voorzichtig losgemaakt. Het is een unieke kans om ze 'in het echt' te bewonderen.
-
De tentoonstellingNa de tentoonstelling in M Leuven wordt het fragiele juweel onherroepelijk terug ingebonden en verdwijnt het opnieuw in de kluis van de Maurits Sabbebibliotheek, Faculteit Godgeleerdheid (K.U.Leuven). Vanaf dan is de bijbel alleen nog online raadpleegbaar. Het is dus een unieke kans om ze 'in het echt' te bewonderen.
