Cultuurforum 2020: Visietekst 'E-cultuur en digitalisering'

Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege bood in januari de sector een unieke kans om de doelstellingen van de Beleidsnota Cultuur 2009-2014 verder in te vullen én het cultuurbeleid voor Vlaanderen tot 2020 uit te tekenen. Deskundigen hielden in zeven ateliers de strategische doelstellingen tegen het licht van de toekomst. Op maandag 7 juni 2010 vond in de Gentse Vooruit het Cultuurforum 2020 plaats.

Op dit forum werd onder meer de visietekst van het atelier 'E-cultuur en digitalisering' gepresenteerd. De denkers in van dit atelier formuleerden voor de periode 2010-2020 de volgende gewenste 'doorbraken':

Doorbraak 1 - E-cultuur is cultuur

Om ervoor te zorgen dat iedereen 'mee' is met de nieuwe evoluties, is het essentieel om in te zetten op cultuureducatie, zodat de mediawijze cultuurparticipant en cultuurproducent ten volle gebruik kunnen maken van de tools die de informatiemaatschappij hen aanreikt.

Doorbraak 2 - Openheid

De overheid moet bij het uittekenen van elk beleid vooral streven naar maximale openheid. De overheid moet de door haar gesubsidieerde culturele instellingen stimuleren om informatie te delen en samen te werken, om zo bij te dragen aan een sociale en democratische samenleving waaraan zoveel mogelijk mensen participeren.

Doorbraak 3 - Ruimte voor cultureel experiment en creativiteit

Tegen 2020 moet de overheid maximaal inzetten op het creëren van creatieve ruimte met mogelijkheid tot experiment en moet de maatschappelijke meerwaarde van culturele  innovatie naar waarde worden geschat.

Doorbraak 4 - Ruime beschikbaarheid van digitale content en duurzame bewaring

Tegen 2020 ontwikkelen de cultuur- en erfgoedinstellingen zich tot competente en betrouwbare beheerders en bewaarders van digitale inhoud en materialen. Daarbij moet ruim aandacht worden besteed aan van oorsprong digitale content (‘digital born’), die anders als culturele bron verloren dreigt te gaan (‘digital black hole’). De vuistregel bij digitalisering blijft dat materiaal dat tot het publieke domein behoorde ook na digitalisering in het publieke domein beschikbaar blijft.

Doorbraak 5 - Gidsen op maat in tijden van information overload

Voor de overheid is een rijk en divers cultureel aanbod steeds een belangrijk speerpunt van het cultuurbeleid geweest. Met het oog op 2020 dient bijkomend ingezet te worden op het slaan van bruggen tussen aanbod en publiek. De verspreiding en het gebruik van informatietechnologie maakt het immers mogelijk om de burger te gidsen maar ook te prikkelen met cultureel en vrijetijdsaanbod op maat. Bij de ontwikkeling van deze dienstverlening wordt steeds uitgegaan van een maximale valorisatie van de bestaande
diversiteit van het aanbod.

Doorbraak 6 - Herkalibreren van de toepassing van het auteursrecht

Alhoewel auteursrecht een federale materie is, moet de Vlaamse overheid vanuit haar huidige bevoegdheid de nodige initiatieven nemen opdat het auteursrecht en de toepassing ervan in 2020 garant staan voor een correcte vergoeding voor alle rechthebbenden, een transparante inning en repartitie van de inkomsten, gebruiksvriendelijke licentiemodellen en transparante wettelijk excepties. Cruciaal hierbij zijn het op een evenwichtige manier samenbrengen van alle betrokkenen in een overlegplatform en het opzetten van goede informatiestromen.

De andere thema's die aan bod kwamen zijn: 'duurzaam beleid', 'participatie en diversiteit', 'competentieverwerving en –waardering stimuleren', 'cultuurmanagement en culturele economie', 'internationaal cultuurbeleid' en 'eco-cultuur'. U vindt alle visieteksten op de website van het Cultuurforum.