Onbekend fragment Jacob van Maerlant ontdekt in HUB-archief

Literatuurhistoricus Remco Sleiderink heeft een tot nu toe onbekend 14de-eeuws fragment van ‘Der naturen bloeme’ van Jacob van Maerlant ontdekt. De vondst gebeurde in de archieven van zijn ‘eigen’ universiteit, de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB). Op de voor- en achterzijde van het fragment zijn – als men ze samen legt – twee korte passages te lezen uit het vierde boek van ‘Der naturen bloeme’, het boek dat aan de ‘zeemonsters’ is gewijd. De eerste passage gaat over de zeedraak, de tweede over de dolfijn.

Bij de verhuis van de bibliotheek van de voormalige Katholieke Universiteit Brussel (nu HUB-KUBrussel) naar de nieuwe Centrale Bibliotheek van de HUB in het gebouw T’Serclaes in het centrum van Brussel kwamen een aantal oude drukken op tafel die nog niet waren gecatalogiseerd. De HUB zal een deel van deze boeken schenken aan Vlaamse erfgoedbibliotheken. Maar voor het zover is, kreeg professor Sleiderink de kans ze te bestuderen. Zo ontdekte Sleiderink in een 17de-eeuws boek een klein perkamenten fragmentje met daarop enkele verzen in veel ouder, middeleeuws Nederlands. Op de rug van een boek dat in 1620 in Keulen werd gedrukt, vond hij twee aaneensluitende stukjes perkament. Na onderzoek bleek het dus te gaan om een deeltje uit de natuurencyclopedie ‘Der naturen bloeme’ van de Vlaamse schrijver Jacob van Maerlant.

De stukjes perkament zijn eerst aan elkaar gepast, de tekst overgeschreven, vertaald en geïdentificeerd. Omdat elk middeleeuws handschrift uniek is, moest dit fragment met andere tekstgetuigen worden vergeleken en dat bleekt verrassende resultaten op te leveren. Uiteindelijk zal vanuit de perkamenten snipper een volledig middeleeuws boek kunnen worden gereconstrueerd. Het fragment biedt een grote waarde voor wetenschap en onderwijs.