Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience verwerft en digitaliseert zeldzaam 17de-eeuws handgeschreven kookboek

De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience kreeg eind vorig jaar een opmerkelijk cadeau van haar vriendenvereniging, het Dotatiefonds voor Boek en Letteren. Het gaat om een 17de-eeuws kookboek met ongeveer honderd recepten. Op de website van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience staat nu een digitale versie van het boek. Kookliefhebbers kunnen dus aan de slag met 17de-eeuwse recepten.
Kookboeken uit die periode zijn bijzonder zeldzaam. Uit de zeventiende eeuw zijn slechts een dozijn kookhandschriften overgeleverd. Dat komt omdat kookboeken, echte gebruiksboeken waren. Ze stonden niet in de bibliotheek maar in de keuken, om dagelijks geraadpleegd te worden tot ze uiteen vielen en werden weggegooid.
Wie het kookboek heeft geschreven, is niet duidelijk. Er zijn aanwijzingen dat het ontstaan is in het oude hertogdom Brabant. Binnenin staat de naam ‘Elvere Cob’ vermeld, die het boek ooit in haar bezit moet gehad hebben maar wat niet betekent dat zij de recepten ook heeft genoteerd.
De nieuwe aanwinst van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience vormt een ware schat aan informatie over het dagelijkse leven van 350 jaar geleden. Uit het boek blijkt dat de keuken van de 17de-eeuwse rijkere burgerij een internationaal en modern tintje had: Van hartige ‘toerten’ met vlees (quiches) tot ‘roffioelen’ (ravioli).
Kookliefhebbers die terug in de tijd willen gaan, moeten echter heel wat moeilijkheden overwinnen. Naast het ontcijferen van het oude handschrift en de hertaling van de 17de-eeuwse spelling, kan ook de omrekening van de oude inhoudsmaten en de niet altijd duidelijke vermelding van de kook- of baktijd voor heel wat uitdaging zorgen. Verder is de zoektocht naar de juiste ingrediënten ook nog een hindernissenparcours. Recepten vermelden vergeten ingrediënten zoals ‘verjus’, het recept voor Spaanse hutsepot vraagt verboden producten zoals de spreeuwen en reigers.
De Consciencebibliotheek bezit trouwens nòg een uiterst zeldzaam kookboek uit de zeventiende eeuw: Anthonius Magirus' Koock-boeck ofte Familieren kevken-boeck (Antwerpen, Godtgaf i Verhulst, 1663). Dat werd al enkele jaren geleden gedigitaliseerd en is eveneens online te doorbladeren, via de website Het Dagelijks Boek.