Lancering databank IMPRESSVM: de oudste gedrukte boeken in Vlaanderen in kaart gebracht
Boeken gedrukt vóór 1501, toen de Europese boekdrukkunst nog in haar kinderschoenen stond, zijn incunabelen. Ze vormen een onmisbare schakel bij de evolutie van het handgeschreven naar het gedrukte woord, omdat de vroegste drukkers inspiratie haalden uit het middeleeuwse manuscript bij de vormgeving ervan. Door het gebruik van rubricering, handgekleurde initialen en andere decoratieve elementen zijn incunabelen uniek erfgoed. Alle exemplaren verschillen onderling van elkaar door deze exemplaargebonden elementen, omdat ze afhankelijk van de voorkeuren en middelen van eigenaren andere accenten kregen. Vlaamse incunabelen hebben een bijzondere cultuurhistorische waarde als de vroegste getuigen van de bruisende boekdrukkunst in onze regio.
In 2022 ontvingen we een subsidie van de Vlaamse overheid en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling voor het project IMPRESSVM. De wieg van de Vlaamse boekdrukkunst. Gedurende twee jaar zijn we druk in de weer geweest om de incunabelen in de kijker te zetten. Samen met experten ontwikkelden we een gedragen beschrijvingsmodel dat toegespitst is op de particulariteit van incunabelen. Daarna hebben we samen met collectiebeheerders zo veel mogelijk van de in Vlaanderen gedrukte incunabelen geregistreerd. Open kennisdeling vormde daarbij de rode draad. Door registratie buiten Vlaanderen brachten we de vroegste Vlaamse boekdrukkunst verder in kaart in de duurzame STCV-databank.
Op 7 mei lanceerden we dit nieuwe onderdeel van STCV. Na de presentatie van de projectresultaten en rondleiding in de databank door projectleider Heleen Wyffels, volgde een gesmaakte show & tell van een twintigtal incunabelen uit de depots van de KBR. Vanaf nu kun je al 481 edities vinden in de vertrouwde STCV-omgeving, met extra informatie zoals nieuwe typografische elementen (vb. witruimte voor met de hand toe te voegen initialen). Daarboven vind je exemplaargerelateerde gegevens over decoratie, boekband en provenance van 695 unieke stukken in onze nieuwe module IMPRESSVM. De data wordt open en herbruikbaar ter beschikking gesteld aan de erfgoedgemeenschap, wat de internationale zichtbaarheid van dit unieke erfgoed verhoogt.
Surf naar stcv.be/impressvm om heerlijk te grasduinen in de Vlaamse incunabelen!
Een zwak voor houtsneden? De online tentoonstelling Wild en woud in hout leidt je door rijk geïllustreerde Vlaamse incunabelen.
Met grote dank aan alle collectiebeheerders en expertisepartners die hun schouders onder dit project zetten.
