Tentoonstelling 'Een koninklijke bron voor Mercator'

Dit jaar herdenkt de Koninklijke Bibliotheek van België de 500ste verjaardag van de geboorte van de grootste cartograaf die onze gewesten hebben gekend: Gerard Mercator (1512-1594). Ze wijdt aan hem een originele tentoonstelling die de aandacht vestigt op het verband tussen het werk van Mercator en dat van zijn tijdgenoot Christiaan Sgrooten (ca. 1525-1603).

Beide cartografen vonden inspiratie in het werk van de ander. Om de kaarten van onze gewesten te tekenen baseerde Mercator zich in grote mate op de prachtige Atlas Bruxellensis (1573) die Sgrooten in opdracht van de Spaanse koning Filips II tekende. De handgetekende 'koninklijke' Atlas van Sgrooten en de beroemde, gegraveerde Atlas van Mercator (postume editie van 1595) zijn echte monumenten van de cartografie in onze gewesten. Beide topstukken van de Koninklijke Bibliotheek werden nauwkeurig met elkaar vergeleken en deze tentoonstelling onthult beetje bij beetje de soms verbazingwekkende resultaten van dat onderzoek.

Welke elementen heeft Mercator overgenomen van Sgrooten? Hoe is de cartograaf te werk gegaan? Is die invloed vandaag nog zichtbaar? Op deze en andere vragen zoekt de tentoonstelling een antwoord. Het zijn vaak kleine, maar veelzeggende details die 'verraden' welke bronnen de cartograaf heeft gebruikt. Stap voor stap ontdekt u hoe een unieke kaart het resultaat is van compilatie. Tijdens het Ancien Régime was compilatie een vaak gebruikte techniek in de cartografie, die we zeker niet mogen verwarren met het louterweg kopiëren. Mercator heeft de informatie afkomstig uit een grondige compilatie van bestaande kaarten aangevuld met de resultaten van zijn eigen opmetingen en met gegevens die hij vond in niet-cartografische bronnen. De kaart, resultaat van de inbreng van verschillende bronnen en van een reeks persoonlijke keuzes, wordt aldus een origineel document. Het gebruik van Sgrootens atlas, voor Mercator een 'koninklijke bron', past volledig in dit proces van cartografische creatie.