Tentoonstelling 'De Indiaan in Gezelle'

In 1890 schrijft Guido Gezelle in een brief dat hij in het bezit is van een tomahawk en een vredespijp. Een mededeling die minder vreemd klinkt als men weet dat een Indiaan gedurende vele jaren een belangrijke rol heeft gespeeld in Gezelles literaire leven. Zijn naam: Hiawatha. Tot 11 november 2012 loopt in Gezelles geboortehuis (Bruggemuseum) een tentoonstelling die het verhaal van Hiawatha en Gezelle belicht.

Hiawatha

Hiawatha is het hoofdpersonage van The Song of Hiawatha, het in 1855 verschenen Indianenepos van de Amerikaanse auteur Henry W. Longfellow. Met dit epos wilde Longefellow de Indianen presenteren als de dragers van de oorspronkelijke Amerikaanse cultuur en zo meer respect voor hen vragen. Hij stelt ‘zijn’ Hiawatha samen met elementen uit verschillende Indianenculturen.

Guido Gezelle kreeg kort na het verschijnen van Hiawatha een exemplaar in handen en begon het meteen te gebruiken in zijn Engelse lessen aan het Klein Seminarie in Roeselare. Na zijn overplaatsing naar Kortrijk, werd Gezelle gepolst om een student te assisteren bij de vertaling van Hiawatha. Hij stemde toe maar toen het manuscript in 1879 richting drukker zou vertrekken, stelde hij zijn veto. Gezelle wilde zelf met een vertaling komen die zou aantonen dat het Vlaams een volwaardige literaire taal was. In 1886, na lang wachten, was het zover: toen verscheen Gezelles vertaling, die volgens sommigen beter was dan het origineel van Longfellow. Bovendien zou Gezelles vertaalarbeid van grote invloed blijken op zijn eigen latere werk.

De Indiaan in Gezelle

De tentoonstelling ‘De Indiaan in Gezelle’ opent met originele objecten uit de Indianencultuur, door Longfellow vernoemd in zijn epos: met kralen versierde mocassins, een pijpenkop, een pijp-tomahawk... Daarna belicht de tentoonstelling Longfellows Song of Hiawatha, Gezelles bronnen over de Indianencultuur en het vertaalproces. Wie wil kan op de tentoonstelling zelf ook creatief aan de slag met taal en op ‘Gezelliaanse wijze’ nieuwe woorden creëren. Bruiklenen komen uit de collecties van het Engels Klooster (Brugge), de Etnografische Verzamelingen van de Universiteit Gent, de Openbare Bibliotheek Brugge, de Provinciale Bibliotheek Tolhuis (Brugge) en enkele privécollecties.