Tentoonstelling 'Topstukken' in De Verdieping van Nederland
In De Verdieping van Nederland, de gezamenlijke tentoonstellingsruimte van het Nationaal Archief en de Koninklijke Bibliotheek, kunt u vanaf 5 september een nieuwe selectie topstukken zien. Onder de meer dan veertig getoonde unieke handschriften, gedrukte boeken, kaarten en boekbanden zijn het scheepsjournaal van Abel Tasman, een zestiende-eeuwse handgetekende kaart van Den Haag door Jacob van Deventer, het album amicorum van de Leidse historicus Petrus Scriverius en een meer dan duizend jaar oud Evangeliarium met portretten van de evangelisten Mattheüs en Marcus.
Scheepsjournaal Abel Tasman - Nationaal Archief
In 1642 stuurt de Verenigde Oost-Indische Compagnie Abel Tasman op reis om het onbekende continent Australië te verkennen. Tijdens de reis houdt hij een scheepsjournaal bij. Na drie maanden, in november 1642, arriveert Tasman bij het land dat later naar hem genoemd wordt: Tasmanië. Een maand later ontdekken zijn schepen Nieuw-Zeeland. In het journaal staan behalve een verslag van de reis ook tekeningen, gemaakt door de stuurman Isaac Gilsemans.
Kaart van Den Haag door Jacob van Deventer - Nationaal Archief
Halverwege de zestiende eeuw trekt cartograaf Jacob van Deventer door de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden om meer dan 250 steden in kaart te brengen. Het is de tijd van de Nederlandse Opstand. Zijn opdrachtgever is Filips II, koning van Spanje en vorst der Nederlanden.. Vanwege zijn strijd tegen de opstandelingen wil deze de verdedigingswerken van de steden leren kennen. Geen enkel ander land beschikt over zo'n vroege en grote verzameling stadsplattegronden. Bij het in kaart brengen van Den Haag zal Van Deventer één element gemist hebben: een verdedigingssysteem van grachten, stadswallen en muren, torens en bolwerken. Plannen voor verdedigingswerken voor wat hij de "open vlek Die Haghe" noemt, zijn pas later gemaakt.
Evangeliarium - Koninklijke Bibliotheek
Een evangeliarium is een boek met de tekst van de vier evangeliën. Prachtexemplaren uit de middeleeuwen bevatten dikwijls ook afbeeldingen van de auteurs ervan. In dit monumentale handschrift zijn de portretten bewaard gebleven van twee van de vier evangelisten, Mattheüs en Marcus. Zij zijn aan het begin van hun evangelie schrijvend afgebeeld. Hun portretten zijn producten van de Ottoonse schilderschool van Mainz, waar bijvoorbeeld ook een gebedenboek voor koning/keizer Otto III is gemaakt. Samen met andere sierbladen zijn de portretten kort na het jaar 1000 opgenomen in een evangelieboek uit de rijksabdij van Corvey in Westfalen, dat dan misschien al enkele decennia bestaat. Het evangeliarium is eeuwenlang in gebruik geweest in de kathedraal van Laon in Noord-Frankrijk, voordat het in 1811 - voor 6 franc en 9 centimes - is gekocht door een Nijmeegse geestelijke. Het handschrift kwam terecht in het Domincanenklooster en vervolgens in het Collegium Albertinum in die stad. In 1965 werd het verkocht aan de KB.
Album amicorum van Petrus Scriverius - Koninklijke Bibliotheek
Hoewel de in Haarlem geboren historicus en dichter Petrus Scriverius (1576-1660) nooit een universitaire functie heeft bekleed, onderhield hij met vele geleerden, zowel binnen als buiten Leiden, nauwe contacten. In zijn album amicorum, zijn vriendenboek, staan bijdragen van geleerden als Josephus Justus Scaliger, Janus Dousa en Hugo de Groot, maar ook van dichters als Jan Jansz. Starter en Joost van den Vondel. Daarnaast bevat het boekje enige tekeningen, waaronder een van de Grote Markt te Haarlem door Pieter Saenredam.
U kunt deze en vele andere topstukken bekijken van 5 september 2012 tot en met 5 januari 2013.
