Tentoonstelling 'Wandel door de geschiedenis van de farmacie'

Van 5 oktober tot en met 31 december 2012 is in de Universiteitsbliotheek Leiden de tentoonstelling 'J.M.H. van de Sande’s Bibliotheca Pharmacia - Een wandeling door de geschiedenis van de farmacie' te zien.

Apotheek en bibliotheek

Wat hebben het boeken- en apothekersvak met elkaar gemeen? Op het eerste gezicht lijken beide vakken weinig raakvlakken te hebben, maar toch zijn er vele overeenkomsten te bespeuren. Apothekers waren en zijn nog altijd sterk afhankelijk van allerlei wettelijke voorschriftenboeken bij het bereiden van geneesmiddelen. We noemen een dik boek ook wel een dikke pil. Het woord pil is ontleend aan het Latijnse pillula, dat ‘balletje of ‘klompje' betekent. Hierin herkennen we pil in de medische betekenis: een geneesmiddel in de vorm van iets kleins dat je kunt doorslikken. In onze nieuwe tentoonstelling zijn verschillende ‘dikke pillen’ te zien uit J.M.H. van de Sande’s Bibliotheca Pharmacia die de ontwikkeling van de farmacie en de apotheek op een inzichtelijke wijze weerspiegelen. In deze collectie gaan het apothekersvak en de liefhebberij van boeken hand in hand.

Schenking

In 2010 is de UBL in het bezit gekomen van deze belangrijke collectie van J.M.H. (Jaap) van de Sande (1916-2001), die in 1946 zijn apothekersexamen aan de Universiteit Leiden aflegde waarna hij vanaf 1949 eigenaar werd van de ‘Apotheek van de Sande’ te Vlissingen. In 2010 werd de collectie door zijn weduwe mevrouw Tilly van de Sande-Swart aan de Universitaire Bibliotheken Leiden geschonken. Sindsdien is de collectie voor onderwijs en onderzoek beschikbaar.

Hoogtepunten

In deze tentoonstelling maakt u een wandeling langs bijzondere boeken op het gebied van de botanie, waaronder The Great Herball van John Gerard, een van de hoogtepunten van de botanische literatuur uit de zeventiende eeuw, farmacopeeën (voorschriftenboeken voor de apotheker) waaronder een uniek handschrift van de farmacopee van de stad Lille (Rijsel) en boeken van de Zwitserse arts, botanicus, alchemist en astronoom Paracelsus (1493-1541). Ook zijn er originele voorwerpen uit de oude apotheek te zien zoals vijzels, stampers, apothekerspotten en pillenplanken, die de bibliotheek voor deze gelegenheid in bruikleen heeft gekregen van Museum Boerhaave, het Papyrologisch Instituut en van particuliere verzamelaars.