Gezelleboeken: eerste hulp bij negentiende-eeuwse gevallen

De Openbare Bibliotheek Brugge, partner van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek, bewaart in haar Guido Gezellearchief een duizendtal boeken uit de persoonlijke bibliotheek van Guido Gezelle, samen met een verzameling bijzondere drukken van en over Guido Gezelle. De boeken vertonen vaak duidelijke sporen van gebruik. Een speciale verpakking moet de kwetsbaarste werken uit deze collectie beter beschermen.

Verzuring

Veel van de werken uit de Gezelle-collectie dateren uit de negentiende eeuw. De massaproductie van boeken in die periode had als gevolg dat men overschakelde op andere papiersoorten, die meer aan verval onderhevig waren. Papier werd steeds meer van houtpulp gemaakt en de aanwezigheid van lignine zorgt voor verzuring. De boeken beginnen een bruine kleur te vertonen, worden broos en brokkelen af. Vaak zijn ze er veel slechter aan toe dan werken uit eerdere eeuwen, die op kleinere schaal en met duurzamer materialen vervaardigd werden. Gewoon op het rek staan kan al een probleem vormen.

Optimalizeren van de bewaring

De Openbare Bibliotheek Brugge probeert deze werken onder ideale omstandigheden te bewaren, bij een aangepaste temperatuur en relatieve luchtvochtigheid. Dat vertraagt het verzuringsproces. Ook bij het vastnemen worden de drukken zeer zorgvuldig behandeld. Het technisch team dat achter de schermen van de bibliotheek werkt, volgt geregeld opleiding met betrekking tot conservatie. De boekbinderij van de bibliotheek ontwierp bewaaromslagen op maat, in stevig zuurvrij karton, waarin kwetsbare werken worden verpakt. Hierdoor kunnen de boeken kunnen weer gemakkelijk op het rek geplaatst worden, krijgen ze meer steun, wordt manipulatie gemakkelijker en gaan afbrokkelende stukken niet meer verloren.