EU richtlijn hindert mogelijk de handel in oude drukken

Compactusrekken

De Vlaamse Erfgoedbibliotheek is bezorgd over een nieuwe richtlijn die binnenkort wordt besproken in het Europees Parlement. De 'Regulation on the import of cultural goods' heeft een nobel doel: de internationale handel in geroofde kunstvoorwerpen aan banden leggen, waarmee sinds de oorlog in Irak ook terreur gefinancierd wordt. Het gaat vaak om kunstvoorwerpen die uit musea of archeologische sites geroofd zijn, en door terroristische organisaties via het internet worden verhandeld. De richtlijn houdt in dat wie cultuurvoorwerpen ouder dan 250 jaar in de Europese Unie wil importeren, zal moeten bewijzen dat ze wettelijk uit het land van herkomst geëxporteerd zijn.

Maar, als het voorstel door het Parlement wordt goedgekeurd, heeft dat ook een grote impact op de internationale handel in oude handschriften en gedrukte boeken. Volgens sommige interpretaties wordt het zelfs onmogelijk om boeken ouder dan 250 jaar legaal
de Europese Unie binnen te brengen. Als een van onze erfgoedbibliotheken bijvoorbeeld een Antwerpse druk uit 1650 bij een Amerikaanse antiquaar wil kopen, zal ze met officiële documenten moeten bewijzen dat het boek wettelijk uit de Spaanse Nederlanden geëxporteerd is. Dat is onmogelijk, want het exemplaar kan net zo goed al in 1652 via Sevilla naar Zuid-Amerika verscheept zijn. Gevolg: het boek kan niet wettelijk de EU binnengebracht worden.

Risico's voor erfgoedbibliotheken

Zelfs wanneer dergelijke documenten toch bestaan, is de importprocedure erg zwaar en riskant. De douane kan de oude drukken negentig dagen vasthouden, terwijl ze de bewijsstukken onderzoekt. Erfgoedbibliotheken bewaren dergelijke preciosa doorgaans
in goed geacclimatiseerde ruimtes. Het is maar de vraag in welke klimaatomstandigheden de douane dat zal doen. Als blijkt dat de goederen niet uit het land van herkomst geëxporteerd zijn volgens de wettelijke regels die in die periode golden (welke douanier kent het exportrecht van de Spaanse Nederlanden?) kan zij de import weigeren.

Reden genoeg dus voor de Vlaamse Erfgoedbibliotheek om namens de erfgoedbibliotheken in Vlaanderen en Brussel haar bezorgdheid te uiten. We schreven europarlementsleden en koepelorganisaties aan, wisselden info uit met de VVBAD en de boekhandelaars die eveneens initiatief namen, en we publiceerden een opiniestuk dat op 12 juni verscheen in De Standaard.

De deadline voor amendering van het voorstel op commissieniveau in het Europees Parlement is inmiddels verstreken. Er werden in totaal 419 amendementen ingediend. Momenteel onderhandelen de fracties over compromisamendementen. Deze worden samen met de amendementen besproken in een gezamenlijke vergadering van de commissies internationale handel en interne markt van het Europees Parlement op maandag 18 juni.

  • Nieuwsbericht
  • |
  • 12-06-2018
  • |
  • Eva Wuyts ()