Documentatie

Kent u een must-read voor beheerders van een erfgoedbibliotheek? Laat het ons weten!

Toon: Nieuw toegevoegd | Volledig overzicht | Filteren

Jaarverslag 2019

Voorpagina van de publicatie
Jaarverslag 2019. Antwerpen: Vlaamse Erfgoedbibliotheek vzw, 2020.

Verslag van de initiatieven en projecten van de vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheek in 2019.

rapport openen | meer

Stadsarchief Izegem - Heemkring Ten Mandere

Voorpagina van de publicatie
Stadsarchief Izegem - Heemkring Ten Mandere., s.a.

7 gedigitaliseerde kranten met betrekking tot de stad Izegem en omstreken vanuit een samenwerking tussen het stadsarchief van Izegem en Heemkundige Kring Ten Mandere.

website openen | meer

Kranten erfgoedbank Dendermonde

Voorpagina van de publicatie
Kranten erfgoedbank Dendermonde., s.a.

Meer dan 20 titels en 105.000 pagina's

website openen | meer

Kranten - Liberas

Voorpagina van de publicatie
Kranten - Liberas., s.a.

Liberas beschikt over een uitgebreide collectie liberale kranten, liberale weekbladen en liberale partijperiodieken (meer dan 2.600 plaatselijke, nationale en internationale titels). Enkele titels zijn gedigitaliseerd en op deze website volledig doorzoekbaar (zoekbalk op deze pagina). Het gaat hier concreet om Baes Kimpe (1857-1859), De Blauwe...

website openen | meer

Kempense kranten

Voorpagina van de publicatie
Kempense kranten., s.a.

Deze krantenbank is een initiatief van Erfgoedcel k.ERF en Kempens Karakter en Erfgoed Noorderkempen. Erfgoedcellen zetten zich in voor het immateriële en roerend erfgoed. Ze helpen bij het bewaren, in kaart brengen en bekend maken van het Kempisch erfgoed, samen met heemkringen, archieven, musea en verzamelaars allerhande (de erfgoedzorgers uit...

website openen | meer

Nieuws van de Groote Oorlog

Voorpagina van de publicatie
Nieuws van de Groote Oorlog., 2012.

Geïnteresseerd in authentiek bronmateriaal uit de Eerste Wereldoorlog? Nieuwsgierig naar het dagelijkse leven onder de Duitse bezetter? Op zoek naar sporen van je grootvader aan het front? Dan ben je op Nieuws van de Groote Oorlog op de juiste plek. Hier vind je een unieke digitale collectie persmateriaal die in onze regio verscheen tijdens de...

website openen | meer

Erfgoed Brugge: historische kranten

Voorpagina van de publicatie
Erfgoed Brugge: historische kranten., s.a.

Welkom bij Historische Kranten Brugge. De Openbare Bibliotheek Brugge bezit een ruime collectie Brugse historische kranten en tijdschriften. Ze zijn het papieren geheugen van een bepaalde periode. Om de collectie te vrijwaren, ze makkelijk doorzoekbaar te maken en ter beschikking te stellen van een ruim publiek, wordt ze digitaal...

meer

Digitale collectie weekbladpers Sint-Truiden

Voorpagina van de publicatie
Digitale collectie weekbladpers Sint-Truiden., 2017.

De digitale collectie werd samengesteld uit de verzamelingen van het Stadsarchief Sint-Truiden, de Openbare Bibliotheek Sint-Truiden, de Heemkundige Kring van Groot Sint-Truiden en de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, aangevuld met enkele edities van de Provinciale Bibliotheek Limburg. Momenteel omvat de verzameling 27.202 pagina's in 6.777...

website openen | meer

DAMS (Stad Antwerpen)

Voorpagina van de publicatie
DAMS (Stad Antwerpen)., s.a.

Musea en Erfgoed Antwerpen wil via deze website de collectie van de verschillende Antwerpse stedelijke musea en erfgoedinstellingen in de kijker plaatsen. Door deze website te gebruiken stemt de gebruiker in met onderstaande bepalingen: Deze website stelt mediabestanden beschikbaar van collecties die bij de Erfgoedbibliotheek Hendrik...

website openen | meer

The Belgian War Press

Voorpagina van de publicatie
The Belgian War Press., s.a.

The Belgian War Press leidt u binnen in de wereld van honderden Belgische kranten die gedurende de twee wereldoorlogen in het geheim werden geschreven, gedrukt en verspreid. Tot op vandaag zat deze clandestiene pers verborgen in vele archieven, bibliotheken en documentatiecentra. Op initiatief van het CEGESOMA en gefinancierd door Belspo werden...

website openen | meer

Historische krantencollectie beeldbank Kortrijk

Voorpagina van de publicatie
Historische krantencollectie beeldbank Kortrijk., 2014.

De Bibliotheek van Kortrijk beheert een belangrijke en omvangrijke historische krantencollectie. Deze kranten geven een specifieke inkijk in de lokale en regionale geschiedenis van de 19de en 20ste eeuw. Met dit project wil de stad de kranten vrijwaren van verval en ze ontsluiten naar een breed publiek. De kranten worden ontsloten via de...

website openen | meer

Vlaams Architectuurinstituut: architectuurtijdschriften

Voorpagina van de publicatie
Vlaams Architectuurinstituut: architectuurtijdschriften., 2008.

In 2013 diende de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, in samenwerking met het Vlaams Architectuurinstituut, de Universiteitsbibliotheek UGent en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek, een aanvraag in bij het Fonds Baillet Latour. Dit fonds trekt jaarlijks een budget uit om bij te dragen tot het behoud, de restauratie en revaluatie van belangrijke...

website openen | meer

VerzekerDe Bewaring: Leder en Perkament

Watteeuw, Lieve. VerzekerDe Bewaring: Leder en Perkament In VerzekerDe Bewaring. Brussel: FARO, 2014.

meer

VerzekerDe Bewaring: Boeken en Boekbanden

Peckstadt, Ann. VerzekerDe Bewaring: Boeken en Boekbanden In VerzekerDe Bewaring. Brussel: FARO, 2013.

meer

VerzekerDe Bewaring: Papier

de Witte, Guy. VerzekerDe Bewaring: Papier In VerzekerDe Bewaring. Brussel: FARO, 2013.

meer

Activiteiten 2016 2017 2018

Voorpagina van de publicatie
Activiteiten 2016 2017 2018, Edited by Eva Wuyts. Antwerpen: Vlaamse Erfgoedbibliotheek vzw, 2019.

Verslag van de initiatieven en projecten van de vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheek in de periode 2016-2018.

meer

10 jaar Vlaamse Erfgoebibliotheken

Voorpagina van de publicatie
"10 jaar Vlaamse Erfgoebibliotheken." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 2-47.

Themanummer met artikels over de initiatieven en projecten van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek in de afgelopen 10 jaar.

meer

Schadeatlas Kranten

Voorpagina van de publicatie
Hulpiau, Serafien. Schadeatlas Kranten., 2018.

Tool om op basis van de bestaande Schadeatlas voor bibliotheken uit 2014 de fysische staat van kranten te beoordelen in functie van consultatie en digitalisering

overige publicaties openen | meer

Medieval Manuscripts in Flemish Collections. 1000 Jaar handschriften in kaart gebracht

Voorpagina van de publicatie
Wuyts, Eva, and David Coppoolse. "Medieval Manuscripts in Flemish Collections. 1000 Jaar handschriften in kaart gebracht." Queeste. Tijdschrift over middeleeuwse letterkunde in de Nederlanden 25, no. 2 (2019): 115-118.

De vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheken heeft het initiatief genomen om middeleeuwse handschriften in Vlaams bezit op een gestandaardiseerde en gecontroleerde wijze in kaart te brengen. De netwerkorganisatie van en voor erfgoedbibliotheken in Vlaanderen zal de beschikbare literatuur bundelen en collecties in situ beschrijven met de inzet van een...

wetenschappelijk artikel openen | meer

Interview. Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Voorpagina van de publicatie
Naegel, Anke De. "Interview. Vlaamse Erfgoedbibliotheken." Meta 2019, no. 7 (2019): 18-20.

De organisatie Vlaamse Erfgoedbibliotheken heeft na tien jaar een nieuwe naam, een nieuwe locatie en een verbreed bestuur. META ging horen waarom deze veranderingen er kwamen en wat ze allemaal inhouden. We spraken met vier mensen die elk vanuit een andere rol de organisatie goed kennen. Twee bestuursleden die er van bij het begin bij waren; de...

tijdschriftartikel openen | meer

Van rode rot tot remedie. Schade-inventarisatie als startpunt voor behoud en beheer

Voorpagina van de publicatie
de Valk, Marijn, Sam Capiau, and Eva Wuyts. "Van rode rot tot remedie. Schade-inventarisatie als startpunt voor behoud en beheer." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 45-47.

Voorkomen is beter dan genezen. Wie ooit geconfronteerd werd met een schimmeluitbraak in zijn bibliotheek weet dat. Maar hoe ontdek je tussen die vele duizenden werken de exemplaren met inktvraat of rode rot? Hoe herken je als leek foxing, vervilting of plaagdierschade? En wanneer zijn beschadigingen ernstig genoeg om een werk van de plank te...

meer

Library Damages Atlas. A tool for assessing damage

Voorpagina van de publicatie
de Valk, Marijn. Library Damages Atlas. A tool for assessing damage In Armarium. Publicaties voor erfgoedbibliotheken. Vol. 5. Antwerpen: Vlaamse Erfgoedbibliotheken, 2018.

The Library Damage Atlas is a tool used in undertaking a damage assessment of library collections according to the Universal Procedure for Library Assessment (UPLA), a statistical model developed in 2013 by the Flanders Heritage Libraries (Vlaamse Erfgoedbibliotheken).

UPLA provides insight into the state and accessibility of library...

meer

Help mijn collega vertrekt?! Toolbox voor erfgoedorganisaties

Voorpagina van de publicatie
van Leeuwen, Jacqueline. Help mijn collega vertrekt?! Toolbox voor erfgoedorganisaties., 2019.

Wat doet u als een collega vertrekt? Neemt hij/zij/x alle kennis en kunde zomaar mee? Moet de opvolger helemaal van nul vertrekken? Is de jarenlange expertise reddeloos verloren? Omdat dat zonde zou zijn, maakte FARO een praktische gids. Die helpt u in uw organisatie een traject van kennisborging op te zetten. Vier stappen helpen u op weg: -...

brochure openen | meer

Conn3ct: 2 media, 1 verhaal. Een mediawijze ervaring voor boekenwurmen en smartphone zombies

Voorpagina van de publicatie
De Wilde, Maartje, and Eva Wuyts. "Conn3ct: 2 media, 1 verhaal. Een mediawijze ervaring voor boekenwurmen en smartphone zombies." faro 9, no. 4 (2016): 12-16.

Hoe maak je boekenerfgoed interessant voor generaties die opgroeien met wifi, smartphones en apps? Deze en andere vragen stelden het projectteam van 'Conn3ct: 2 media, 1 verhaal' zichzelf toen het in 2015 begon met de voorbereidingen van een tentoonstelling over postincunabelen uit de Lage Landen. Met Conn3ct wilden erfgoedbibliotheken een breder...

meer

Ons erfgoed moet beschikbaar blijven

Collier, Mel, and Steven Van Impe. "Ons erfgoed moet beschikbaar blijven." De Standaard (2018).

De vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheken uitte in 2018 haar bezorgdheid over een voorstel voor een nieuwe EU-richtlijn inzake de import van culturele goederen. Deze nieuwe EU-richtlijn heeft een nobel doel: het aan banden leggen van de internationale handel in geroofde kunstvoorwerpen en cultuurgoederen, waarmee sinds de oorlog in Irak ook terreur...

meer

De Vlaamse inhaaloperatie voor de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL)

Voorpagina van de publicatie
Derre, Charles. "De Vlaamse inhaaloperatie voor de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL)." META, no. 3 (2018): 26-30.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) is een digitale schatkamer: de collectie, te vinden op www.dbnl.org, bevat meer dan 15.000 titels (ofwel 4.200.000 pagina's) die behoren tot de Nederlandse letterkunde, taalkunde en cultuurgeschiedenis van de vroegste tijd tot heden. De komende jaren kondigen zich voor de DBNL aan als een...

meer

De leeslijst van het BoekenOverleg. 10 prioriteiten voor 5 jaar beleid. Memorandum BoekenOverleg 2019

Voorpagina van de publicatie
BoekenOverleg. De leeslijst van het BoekenOverleg. 10 prioriteiten voor 5 jaar beleid. Memorandum BoekenOverleg 2019., 2019.

Naar aanleiding van de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen op 26 mei 2019 presenteert het BoekenOverleg andermaal een memorandum met een duidelijk en concreet programma. Tien prioriteiten voor vijf jaar beleid worden opgelijst. Met verschillende prioriteiten die ook per beleidsniveau aangegeven worden.

meer

Hoe maak ik mijn (erfgoed)evenement belevingsgerichter? Inspiratiebrochure op basis van de Holy Trinity Methode

Voorpagina van de publicatie
Decuypere, Peter. Hoe maak ik mijn (erfgoed)evenement belevingsgerichter? Inspiratiebrochure op basis van de Holy Trinity Methode., 2019.

Herita ontwikkelde, in samenwerking met Peter Decuypere, eventmanager en marketeer, een handige methode om jouw evenement – zonder veel extra geld of inspanningen - naar een hoger niveau te tillen. Peter is bedenker van de Holy Trinity Methode: een manier van denken die je met heel andere ogen laat kijken naar het potentieel van je...

meer

De Schitterende Schat. Over het wat, hoe en waarom van het striperfgoed. Praktische tips voor stripmakers en verzamelaars

Voorpagina van de publicatie
Galle, Lies, Isabelle van Ongeval, Jan Robert, and Jan Stuyck. De Schitterende Schat. Over het wat, hoe en waarom van het striperfgoed. Praktische tips voor stripmakers en verzamelaars., 2019.

Waarom en hoe kan striperfgoed bewaard en overgedragen worden? De brochure de Schitterende Schat bundelt tal van praktische tips die onmiddellijk inzetbaar zijn voor al wie het erfgoed van de strip een warm hart toedraagt. De brochure is een initiatief van Stripgids in samenwerking met het Letterenhuis, de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience,...

brochure openen | meer

Collecties op de weegschaal: erfgoedbibliotheken en waardering

Voorpagina van de publicatie
Hodza, Melissa, and Tom Deneire. "Collecties op de weegschaal: erfgoedbibliotheken en waardering." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 42-44.

Erfgoed is onbetaalbaar. Curatoren die er een bedrag op moeten plakken voor een verzekering weten dat maar al te goed. Wat is de vervangingswaarde van unieke stukken en verzamelingen? De prijs is slechts één aspect, het waarderen van erfgoed is niet hetzelfde als het bepalen van financiële waarde. Waarderen is een proces van onderzoeken,...

meer

De keuze van de curatoren

Voorpagina van de publicatie
Smets, An, Dirk Imhof, Steven Van Impe, Tom Deneire, Erna Van Looveren, Daniël Ermens, Karel Verhelst, Giacomo Visini, Hendrik Defoort, Ludo Vandamme et al. "De keuze van de curatoren." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 36-41.

De curatoren van de partnerbibliotheken vertellen meer over hun favoriete collectiestukken.

meer

Flandrica.be: letterschatten van vroeger voor vandaag en morgen

Voorpagina van de publicatie
Coppoolse, David. "Flandrica.be: letterschatten van vroeger voor vandaag en morgen." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 34-35.

Wilt u op een prettige manier kennismaken met de letterschatten uit Vlaamse erfgoedbibiotheken? Dan is Flandrica.be uw ideale startpunt. Hoogtepunten en exemplarische werken worden er stuk voor stuk geïllustreerd en toegelicht. De collectie wordt ook regelmatig uitgebreid. De online erfgoedbibliotheek is het resultaat van een project dat de...

meer

Oude boeken en mediawijsheid: met 41 klassen naar de erfgoedbibliotheek

Voorpagina van de publicatie
Marcisz, Erwin. "Oude boeken en mediawijsheid: met 41 klassen naar de erfgoedbibliotheek." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018).

‘Wow, wie zouden dat boek allemaal in handen gehad hebben?’ Tieners zijn actieve sociale mediagebruikers, maar niet per se tentoonstellingsbezoekers of boekenliefhebbers. Gelukkig zijn ze wel nog verrast wanneer ze in real life een boek van vijfhonderd jaar oud zien. Bij de Bibliotheek Hasselt Limburg ontwikkelden we een educatief format om...

meer

Lof der digitale letteren

Voorpagina van de publicatie
Fierens, Sarah. "Lof der digitale letteren." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 29-31.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) zag het levenslicht in 1999 en heeft zich in twee decennia ontwikkeld tot dé databank voor literaire en cultuurhistorische teksten. In die tijd is er heel wat veranderd. Het beheer is nu toevertrouwd aan een commissie waarin de Taalunie, de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en de Nederlandse...

meer

Nieuw leven voor oud nieuws: Abraham en het behoud van ons krantenerfgoed

Voorpagina van de publicatie
Schepper, Susanna De, and David Coppoolse. "Nieuw leven voor oud nieuws: Abraham en het behoud van ons krantenerfgoed." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 26-28.

Op zoek naar de wedstrijduitslagen van uw favoriete voetbalploeg in 1916? Of naar de politieke verhoudingen tijdens het interbellum? Wilt u weten hoe de Belgen in 1880 dachten over een onderwerp? Grote kans dat u antwoorden vindt in een oude krant. Gelukkig treft u die niet alleen aan achter het behang of in een oude doos bij oma op zolder. Bij...

meer

De gevleugelde schildpad vliegt gestaag verder

Voorpagina van de publicatie
Schepper, Susanna De. "De gevleugelde schildpad vliegt gestaag verder." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 20-25.

De Short Title Catalogus Vlaanderen (STCV) is de bibliografie van het handgedrukte boek in Vlaanderen, de pendant van de Nederlandse STCN. Het ambitieuze project ging van start in 2000 en is sinds 2009 structureel ingebed in de Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Momenteel bevat de databank zo’n 25.000 grondige en nauwkeurige titelbeschrijvingen....

meer

Voor de prijs van twee huizen: Vlaanderen als centrum van de middeleeuwse handschriftproductie

Voorpagina van de publicatie
Snijders, Tjamke, Susanna De Schepper, and Evelien Hauwaerts. "Voor de prijs van twee huizen: Vlaanderen als centrum van de middeleeuwse handschriftproductie." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 17-19.

Vlaanderen heeft een zeer rijke handschrifttraditie. In de veertiende eeuw behoorden de Vlaamse scribenten en miniaturisten tot de absolute wereldtop, zowel in kwaliteit als kwantiteit. Van deze rijkdom bestaat jammer genoeg geen overkoepelend overzicht en vele handschriften, zeker die in kleinere erfgoedinstellingen, zijn dan ook onbekend en...

meer

Deelcollecties van Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Voorpagina van de publicatie
Defoort, Hendrik, Marleen Reynders, Ludo Vandamme, Mieke Lietaer, Yannick Van Loon, Hans Storme, Karel Verhelst, Tom Deneire, Erna Van Looveren, Bart Schotte et al. "Deelcollecties van Vlaamse Erfgoedbibliotheken." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 8-16.

Voor deze editie van De Boekenwereld vroegen we aan de door de Vlaamse overheid erkende erfgoedbibliotheken om iets over een deelcollectie te vertellen. De reacties zijn mooie illustraties van de enorme reikwijdte van het bibliothecaire erfgoed.

meer

Wegwijs in Vlaamse bibliotheekcollecties

Voorpagina van de publicatie
Coppoolse, David. "Wegwijs in Vlaamse bibliotheekcollecties." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 6-7.

In het speciale themanummer van De Boekenwereld over de tiende verjaardag van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek wijst stafmedewerker David Coppoolse op het belang van collectiebeschrijvingen. In de Vlaamse bibliotheekwereld deed de collectiebeschrijving haar intrede in 2006. De voorloper van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek begon toen op een...

meer

Een nieuw hoofdstuk voor erfgoedbibliotheken

Voorpagina van de publicatie
Wuyts, Eva. "Een nieuw hoofdstuk voor erfgoedbibliotheken." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 3-5.

Tien jaar na de oprichting van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek is er heel wat veranderd. Erfgoedbibliotheken hebben een stem en een gezicht gekregen, ze werken vaker samen en pakken de zaken meer strategisch aan. In dit artikel vertelt coördinator Eva Wuyts hoe pas tien jaar geleden het startsein gegeven werd voor een Vlaams beleid voor...

meer

Je zou er een boek over kunnen schrijven

Voorpagina van de publicatie
Collier, Mel. "Je zou er een boek over kunnen schrijven." De Boekenwereld 34, no. 3 (2018): 2.

Voorzitter van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken Mel Collier leidt deze uitgave van De Boekenwereld in, die ditmaal in het teken staat van de tienjarige verjaardag van de organisatie.

meer

Aanbevelingen over open data in de cultuursector

Voorpagina van de publicatie
Vissers, Rony, Marcus Cohen, and Wilbert Helmus. Aanbevelingen over open data in de cultuursector In Taaluniecommissie Digitaal Erfgoed. Nederlandse Taalunie, 2018.

Dit rapport geeft een antwoord op de vraag wat de voorwaarden zijn voor (culturele) instellingen om hun collecties en collectiegegevens als open data vrij te kunnen geven, zodat wat gedigitaliseerd wordt, optimaal bruikbaar en herbruikbaar is. Het openstellen en verbinden van erfgoedcollecties en collectiegegevens is als doelstelling onderdeel van...

rapport openen | meer

Visienota. Een Vlaams cultuurbeleid in het digitale tijdperk

Voorpagina van de publicatie
Gatz, Sven. Visienota. Een Vlaams cultuurbeleid in het digitale tijdperk. Brussel: Departement Cultuur, Jeugd en Media, 2018.

Deze visienota beoogt de cultuursector te versterken door een cultuurbreed kader rond digitalisering te ontwikkelen en te operationaliseren. Hij geeft de aanzet tot een reeks beleidsbeslissingen en acties met een tijdsperspectief van 10 jaar.

rapport openen | meer

Schimmelexplosie, waterschade, ongedierte – wat nu? Draai de nachtmerrie van een calamiteit om tot een succesverhaal voor je collectie

Voorpagina van de publicatie
Boogmans, Ine. "Schimmelexplosie, waterschade, ongedierte – wat nu? Draai de nachtmerrie van een calamiteit om tot een succesverhaal voor je collectie." Meta. Tijdschrift voor bibliotheek & archief 2017, no. 9 (2017): 42.

Dit artikel doet verslag van de lezing in kwestie op Info Aan Zee 2017. Tijdens deze lezing deelden enkele getuigen hun verhaal over verschillende calamiteiten en de daaropvolgende aanpak.

tijdschriftartikel openen | meer

DBNL beleidsplan 2018-2020

Voorpagina van de publicatie
DBNL, Commissie. DBNL beleidsplan 2018-2020., 2017.

Het DBNL-beleidsplan 2018-2020, opgesteld door de de Taalunie, de Koninklijke Bibliotheek (KB) Den Haag en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek, zet de lijnen uit voor het uitbouwen en nog steviger verankeren van de DBNL binnen het Nederlandse taalgebied.

overige publicaties openen | meer